Bir Katalizör Olarak Fikri Mülkiyet: Kapsayıcılığı, Yetkilendirmeyi ve Gelişimi Teşvik Etmek

Plato tarafından yeniden yayınlandı

İzleyiciler: 0

TANITIM

"Ulusun geleceği büyük ölçüde sanayinin verimliliğine bağlıdır ve sanayinin verimliliği de büyük ölçüde fikri mülkiyetin korunmasına bağlıdır."[1]

Fikri Mülkiyet Hakları (bundan böyle, fikri mülkiyet hakkı olarak anılır), Madde 15 Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme'nin (ICESCR) herkesin "yazarlığını yaptığı her türlü bilimsel, edebi veya sanatsal üretimden kaynaklanan manevi ve maddi çıkarların korunmasından yararlanma" hakkı olduğunu belirtmektedir.[2]

Fikri mülkiyet (bundan böyleIP olarak anılan) kapsayıcılığı ve yetkilendirmeyi teşvik etmek için güçlü bir araç olarak hizmet eder, böylece bireylerin ve toplulukların yaratımlarını, fikirlerini ve geleneksel bilgilerini korumalarını sağlar. Yalnızca patent lisanslamasından yılda yüz milyar dolardan fazla gelir elde etme potansiyeline sahip olan büyük işletmelerin en önemli varlıklarından biridir. Milyarlarca dolarlık film, kayıt, yayıncılık ve yazılım endüstrileri, telif hakkı koruması olmadan gelişemez.[3] Ayrıca coğrafi işaretler, yüksek kaliteli ürünlere ve niş pazarlara yatırımı kolaylaştırmak, yerel ticareti ve kalkınmayı teşvik etmek için temel araçlardır. Bu makalede, kapsayıcılığı, yetkilendirmeyi ve gelişimi teşvik etmede bir katalizör olarak fikri mülkiyetin potansiyelini ve olanaklarını araştırıyoruz.

FİKRİ MÜLKİYET VE KALKINMA ARASINDAKİ İLİŞKİ

Kalkınma, tanımlanması geniş bir kavramdır, ancak küresel ve birçok yerel fikri mülkiyet sisteminin temel hedefleri arasında yer alması nedeniyle anlaşılması önemlidir.

"İnovasyon, yaratıcılık ve iş kapsayıcı olduğunda ve yeni fikir ve bakış açılarını benimsediğinde hepimiz bundan faydalanırız."[4]

Özellikle 1960'larda formüle edilen kalkınma teorileri, fikri mülkiyet koruma sisteminin, devletlerin "az gelişmiş" olmaktan "gelişmiş" olmaya doğru evriminin gerekli bir parçası olduğunu öne sürüyor.[5] Son zamanlarda ekonomik büyümeye kendisi için değil, insan özgürlüğünü kolaylaştırdığı için değer veriliyor. Nobel ödüllü ekonomist Amartya Sen gibi uzmanlar[6]Ünlü filozof Martha Nussbaum[7] ve diğerleri buna “yetenekler yaklaşımı” gelişmeye. Ekonomik büyüme insanlara daha fazla para ve bunun sonucunda da daha fazla seçim yapma özgürlüğü sağlayabilir. Ancak bu özgürlük, keyif alma yetenekleri olmadan anlamsızdır. iyi sağlık, gıda güvenliği, temiz bir çevre, kaliteli eğitim, canlı sanat, ve kültürler. Fikri mülkiyet şu ya da bu şekilde tüm bu temel şeylerle bağlantılıdır.[8]

Fikri mülkiyet ile kalkınma arasındaki ilişkiyi kabul eden Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (WIPO), 45 tavsiyeden oluşan bir Kalkınma Gündemi benimsemiştir.[9] Fikri mülkiyet, yenilikçiliği ve yaratıcılığı teşvik ettiğinden toplumun kültürel ve ekonomik gelişimine katkıda bulunur. Fikri mülkiyet incelikli bir araçtır; örneğin,

(i) mucitlere, yazarlara ve sanatçılara teşvik sağlar;

(ii)sürdürülebilirliği araştırma ve geliştirme döngüsüne dahil eder;

(iii) işletmelere, iyi niyetlerinin izinsiz kullanımına karşı koruma sağlar; Ve

(iv) coğrafi işaretin yetkili kullanıcıları olan zanaatkarların yoksulluğunun azaltılmasına katkıda bulunmak.

IP YÖNETİMİ VE PERFORMANSINDAKİ GELİŞMELER

2016 yılında Hindistan, Fikri Mülkiyet Haklarının (IPR) çağdaş ekonomideki önemli rolünü kabul ederek ilk Ulusal Fikri Mülkiyet Hakları Politikasını uygulamaya koydu.

Patentler, Tasarımlar ve Ticari Markalar Genel Denetleyicisinin (CGPDTM) idari kontrolü altındaki fikri mülkiyet ofislerinde çeşitli Fikri Mülkiyet Haklarının (IPR'ler) korunmasına yönelik başvurular, yıllar içinde tutarlı bir büyüme göstermektedir. Patentler, Tasarımlar ve Ticari Markalar Genel Denetleyici Ofisi (CGPDTM) tarafından yayınlanan yıllık rapora (2021-22) göre, fikri mülkiyet yönetimindeki iyileştirmeler, dijital reformlar ve fikri mülkiyet prosedürlerinin yeniden yapılandırılması performansın artmasına neden olmuştur. Bu çabalar, IP uygulamalarının bağımlılığının azalmasına ve daha yüksek oranda elden çıkarılmasına yol açmıştır. Raporlama yılında patent başvurularında %13.57, tasarım başvurularında %59.38, telif hakkı başvurularında ise %26.74 artış görüldü.[10]

FSM YOLUYLA SAĞLIK HİZMETLERİNİN KORUNMASI: YÜKSEK MALİYETLER VE HAYAT KURTARAN İLAÇLAR

Hindistan Patent Ofisi ülkenin ilk zorunlu lisansını verdi[11] Böbrek ve karaciğer kanseri tedavisi için çok önemli bir ilaç olan Bayer Nexavar'ın (sorafenib tosilat) jenerik versiyonunun üretimi için Haydarabad merkezli Natco Pharma'ya. Bayer Corporation Vs.'de kurulmuştur. Hindistan Birliği ve Diğerleri[12], kanser hastası popülasyonunun yalnızca %2'sinin ilaca kolay erişime sahip olduğunu ve ilacın Bayer tarafından bir aylık tedavi için 2.8 lakh INR gibi fahiş bir fiyata satıldığını tespit etti.

Benzer şekilde, Yüce Yüksek Mahkeme'nin Novartis[13] davasındaki kararı da küresel çapta dalgalanmalar yarattı.[14] 2006 yılında Novartis, kansere karşı bir ilaç olan Glivec için patent başvurusunda bulundu (imatinib) Hindistan'da, ilacı üretmek ve satmak için münhasır haklar arıyordu ancak başvuru, Hindistan Patent Yasası'nın 3(d) Bölümüne atıfta bulunarak Hindistan Patenti tarafından reddedildi. Dava sonunda Hindistan Yüksek Mahkemesine ulaştı ve 2013'teki dönüm noktası niteliğindeki bir kararla mahkeme, Novartis'in patent başvurusunun reddedilmesini onadı. Mahkemenin kararı, Bölüm 3(d)'nin yorumuna ve yalnızca Hindistan'ın patent rejimi için değil, aynı zamanda sosyo-ekonomik ihtiyaçları açısından da önemli sorunların ana hatlarını çizen Hindistan nüfusu için uygun fiyatlı ilaçlara erişimi teşvik etme taahhüdüne dayanıyordu.[15]

KADIN VE IP: İNOVASYONU VE YARATICILIĞI HIZLANDIRMAK

Fikri mülkiyet (IP) konusundaki cinsiyet farkı gerçek bir sorundur; WIPO'nun Patent İşbirliği Anlaşması (PCT) aracılığıyla yapılan patent başvurularının yalnızca %16'sı kadınlardan geliyor ve bu da sayısız parlak dehayı ve onların fikirlerini kullanılmadan bırakıyor.[16] Sorunun büyüklüğüne rağmen ilerleme işaretleri var. Örneğin Frances H. Arnold, enzimlerin yönlendirilmiş evrimi üzerine yaptığı çalışma nedeniyle 2018 yılında Nobel Kimya Ödülü'nü aldı. Araştırmaları yeşil kimyadaki gelişmelere ve daha sürdürülebilir süreçlerin geliştirilmesine katkıda bulunmuştur. Enzimlerin yönlendirilmiş evrimi üzerine yaptığı araştırma, biyoteknolojide çığır açan keşiflere yol açtı. Bu teknikle oluşturulan enzimler birçok endüstriyel süreçte toksik kimyasalların yerini almıştır.[17] Carolyn R. Bertozzi, tıklama kimyası ve biorthogonal kimyanın geliştirilmesi nedeniyle 2022 yılında Nobel Kimya Ödülü'nü aldı.[18] Ardından bir biyoteknoloji şirketi olan Mapmygenome'un kurucusu ve CEO'su Anuradha Acharya geldi. Şirket, çeşitli genetik testler ve kişiselleştirilmiş tıp teknolojileri için patentler aldı.[19]

Bu örnekler, Fikri Mülkiyet Haklarının bilimsel yeniliği ilerletme, bilimde kadınları teşvik etme ve gelecekteki araştırmacılar için bir emsal oluşturma, keşiflerinin korunacağı ve tanınacağı güvencesiyle onları küresel zorluklara yenilikçi çözümler aramaya teşvik etme konusundaki tamamlayıcı rolünü göstermektedir. Bu teknolojilerin toplumsal etkisi geniş kapsamlı olabilir ve sağlık hizmetleri, çevresel izleme ve ötesindeki iyileştirmelere katkıda bulunabilir.

Son zamanlarda, Washington DC merkezli kar amacı gütmeyen bir kuruluş olan Light Years IP'nin rehberliğinde, kadın üreticiler shea yağı Sudan ve Uganda'da fikri mülkiyet stratejilerinin önemini anlamak için eğitimden geçtiler. Kadın üreticilere kooperatifin, Kadınların Sahip Olduğu Nilotica Shea'nın (WONS) ve kendi perakende markalarının kurulmasında yardımcı oldular. Kadınlar artık büyük kozmetik firmalarının olumsuz tekliflerini kabul etmek yerine kendi markasına sahip olabiliyor ve dağıtımın kontrolünü eline alabiliyor. Light Years IP web sitesine göre, bu kadınlar kilogram başına 25 dolar gibi düşük bir teklif yerine kilogram başına 100 ila 6 dolar kazanacaklar.

Fikri Mülkiyet Hakları Yoluyla Kapsayıcılığı ve Güçlendirmeyi Teşvik Etmek: PADMAN'IN Hijyenik Ped Makinesi Örneği

Kapsayıcılığı teşvik etmek için fikri mülkiyetin nasıl kullanılabileceğinin bir başka örneği, halk arasında Arunachalam Muruganantham vakasında görülebilir. Padman. Düşük maliyetli bir hijyenik ped yaratmak için yola çıktı. Muruganantham'ın yastık yapma makinesi kullanıcı dostu olacak şekilde tasarlanmış olup, eğitimsiz kişilerin bile makineyi çalıştırabilmesine olanak tanımaktadır. Buluşu, özellikle Bharat'ta adet hijyeni endüstrisinde devrim yarattı ve olumlu sosyal değişim, ekonomik güçlenme ve kadınlar için hijyenik ürünlere erişimin artmasını sağladı.[20] Böylece mucitler ve işletmeler çevre dostu teknolojileri koruyarak yatırımlarının karşılığını alabilir ve emeklerinin karşılığını alabilirler. Bu onları sürdürülebilir çözümler, ilerlemeler ve çevrenin korunmasında iyileştirmeler arayışına devam etmeye motive ediyor.

IPR: KÜLTÜREL MİRASIN KORUNMASI VE KIRSAL TOPLULUKLARIN GÜÇLENDİRİLMESİ

Hindistan, farklı özelliklere sahip yerli mallardan oluşan eşsiz bir kültürel mirasa sahip bir kerpiçtir. Coğrafi İşaret (bundan böyleGI) koruması, belirli bölgelerden gelen yerel olarak üretilen ürünlerin, söz konusu coğrafi bölgeye ait olmayan üreticiler tarafından ticari sömürüye karşı korunmasını sağlar. Cİ'ler genellikle geleneksel olarak kırsal ve dışlanmış topluluklar tarafından üretilen ürünleri korur. Topluluklar, coğrafi işaret koruması alarak geleneksel uygulamalarını koruyabilir ve bilgilerini gelecek nesillere aktarabilir. Bu aynı zamanda 1999 tarihli Malların Coğrafi İşareti (Kayıt ve Koruma) Kanununun yürürlüğe girmesindeki amaçtır.[21] Örneğin, Darjeeling çayı Cİ etiketi verilmesinin ardından yurt içi fiyatında beş kat artış görüldü. Benzer şekilde fiyatı da Basmati pirinci ve Thanjavur boyama da iki katına çıktı. GI etiketi verildikten sonra Nagpur portakallarıonları yetiştiren çiftçilerin sayısı neredeyse iki katına çıktı. Pune, Maharashtra'dan Puneri Pagdi gibi GI etiketini aldıktan sonra fiyatında artış görülen n sayıda ürün var; Hindistan'ın Basmati Pirinci; İtalya'nın Parmigiano-Reggiano peyniri, Goan Kaju, vb.

Dolayısıyla coğrafi işaretlerin ekonomik fırsatlar sağlayarak, geleneksel bilgiyi koruyarak, pazar tanınırlığını artırarak ve kırsal toplulukları güçlendirerek Hindistan'ı fikri mülkiyet hakları açısından güçlendirdiği ima edilebilir.

SONUÇ

Makale, Fikri Mülkiyet Haklarının (IPR) çeşitli sektörlerde kapsayıcılığı, yetkilendirmeyi ve gelişimi teşvik etmedeki kritik rolünü vurgulamaktadır. Hayat kurtaran ilaçlar için zorunlu lisanslama örnekleri, kadınların bilim ve yenilikteki rolü ve kültürel mirasın coğrafi işaretler yoluyla korunması, fikri mülkiyetin gerçek dünya senaryolarındaki pratik sonuçlarını göstermektedir.

Bu davalar, Hint yargısının fikri mülkiyet hakları hukuku ile kamu yararı arasında bir denge kurma ve şekillendirmede nasıl önemli bir rol oynadığını gösteriyor. Uygun fiyatlı ilaçlara erişimi ve adil rekabeti teşvik eden bu emsaller, sağlık, teknoloji ve üretim de dahil olmak üzere çeşitli sektörlerdeki yetkilendirmeye katkıda bulunmuştur. Bu başarılı örneklerden içgörü elde edebilir ve fikri mülkiyet hukuku stratejilerini ve bilgilerini genel olarak bireylerle ve topluluklarla nasıl paylaşabileceğimizi ve onların pazara katılmalarına nasıl yardımcı olabileceğimizi düşünebiliriz.

Ancak bazı gruplar fikri mülkiyet kullanımının birçok alanında yeterince temsil edilmemektedir. İnsanlığın karşı karşıya olduğu acil sorunları çözmek için mümkün olan en geniş yetenek yelpazesine ihtiyaç duyduğumuzda, yenilikçi potansiyellerinden yeterince yararlanılmıyor.[22] Fikri mülkiyet hakları yalnızca ayrıcalıklı bir kesimle sınırlı kalmamalı, sosyo-ekonomik statü veya coğrafi konum ne olursa olsun herkes tarafından erişilebilir olmalıdır.

Hindistan gibi gelişmekte olan ülkelerin, bu tür yasaların aslında kendilerine yardımcı olmasını ve sosyal ve ekonomik kalkınmalarını engellememesini, yalnızca fikri mülkiyet sahiplerinin değil, kullanıcıların ve halkın da yararlanmasını sağlamak için bu fikri mülkiyet yasalarını yeniden incelemeleri gerekmektedir. Fikri mülkiyet yasalarını yeniden değerlendirerek, fikri mülkiyet korumasının faydalarını optimize edebilir, aynı zamanda kendi kalkınma hedeflerimize hizmet etmesini ve yeniliği teşvik etme, toplumun sosyo-ekonomik haklarını koruma ve çevresel çıkarları güvence altına alma konusunda bir denge yaratılmasını sağlayabiliriz. Fikri mülkiyetin tüm faydalarından yararlanmak ve yönlendirmek için hükümetlerin, uluslararası kuruluşların, işletmelerin ve paydaşların yeniliği, yaratıcılığı ve geleneklerin ve kültürün korunmasını destekleyen kolaylaştırıcı bir çerçeve oluşturmak üzere birlikte çalışması çok önemlidir.

Sonuç olarak, gelecek tüm cevapları barındırmaktadır ve kapsayıcılığı, yetkilendirmeyi ve gelişimi teşvik etmede bir katalizör olarak fikri mülkiyetin tam potansiyeli kolektif eylem yoluyla gerçekleştirilebilir.

[1] Rockwell Graphic Systems, Inc. - DEV Industries, 925 F.2d 174, 180 (7. Cir. 1991).

[2] 16 Aralık 1966'da imzaya açılan Uluslararası Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesi, 993 UNTS 3 (3 Ocak 1976'da yürürlüğe girmiştir) md. 15.

[3]Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (WIPO). “Fikri Mülkiyet Nedir?'', s. 3, şu adreste mevcuttur: http://www.wipo.inta/edocs/pubdocs/en/intproperty/450/wipo pub 450.pdf (En son 16 Temmuz 2023'te ziyaret edildi).

[4] Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü'ne (WIPO) şuradan ulaşılabilir: https://www.wipo.int/ip-outreach/en/ipday/2023/story.html (En son 16 Temmuz 2023'te ziyaret edildi).

[5] Bkz. Ruth L. Gana (Okediji), 'Kalkınma Efsanesi, Hakların İlerlemesi: Fikri Mülkiyet ve Kalkınmaya İlişkin İnsan Hakları' (1996) 18 Hukuk ve Politika Hukuk Dergisi 315, 331.

[6] Amartya Şen, Özgürlük Olarak Kalkınma (Oxford Üniversitesi,1999) 35.

[7] Margaret Chon, 'Aşağıdan Fikri Mülkiyet: Telif Hakkı ve Eğitim Yeteneği' (2007) 40 California Üniversitesi Davis Hukuk İncelemesi, 803; 818, Martha C. Nussbaum'dan alıntı yaparak, 'Yetenekler ve İnsan Hakları' (1997) 66 Fordham Law Review 273, 287.

[8] Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü'ne (WIPO) şuradan ulaşılabilir: https://welc.wipo.int/lms/pluginfile.php/3162848/mod_resource/content/7/DL101-Module12-IP%20and%20Development.pdf (En son 16 Temmuz 2023'te ziyaret edildi).

[9] Bkz. WIPO Kalkınma Gündemi, World Intel. Prop. Org., şu adreste bulunabilir: http://www.wipo.int/ip-development/en/agenda/ (En son 16 Temmuz 2023'te ziyaret edildi).

[10] Fikri Mülkiyet Hindistan, Yıllık Rapor 2021-2022 mevcut https://ipindia.gov.in/writereaddata/Portal/Images/pdf/Final_Annual_Report_Eng_for_Net.pdf (En son 16 Temmuz 2023'te ziyaret edildi).

[11] Zorunlu lisanslama, fikri mülkiyet hukukunda, bir hükümetin patent sahibinin izni olmadan patentli bir buluşu üretmek veya kullanmak için lisans vermesine olanak tanıyan bir kavramdır. Temel olarak, özellikle patent sahibinin fiyatlandırmasının veya tedarikinin erişilebilirliği engelleyebileceği durumlarda, temel mal veya hizmetlere erişimi sağlamak için yapılır.

[12] Bayer Corporation - Natco Pharma Ltd., Sipariş No. 45/2013 (Fikri Mülkiyet Temyiz Kurulu, Chennai)

[13] Novartis AG - Hindistan Birliği, (2013) 6 SCC 1.

[14] New York Times, Yayın Kurulu, 'Hindistan'ın Novartis Kararı', 4 Nisan 2013, şu adresten erişilebilir: http://www.nytimes.com/2013/04/05/opinion/the-supreme-court-in-india-clarifies-law-innovartis-decision.html (En son 16 Temmuz 2023'te ziyaret edildi).

[15] Sudip Chaudhuri, 'Novartis-Glivec Kararının Daha Büyük Anlamları' (2013) 48(17) Ekonomik ve Siyasi Haftalık 10.

[16] Birlikte Yapabiliriz: Fikri Mülkiyet Alanında Kadınları Güçlendirmeye Yönelik Yaklaşımlar mevcut https://www.wipo.int/wipo_magazine_digital/en/2023/article_0005.html (En son 16 Temmuz 2023'te ziyaret edildi).

[17] Nobel ödülü kadınlara verildi mevcuthttps://www.nobelprize.org/prizes/lists/nobel-prize-awarded-women/ (En son 16 Temmuz 2023'te ziyaret edildi).

[18] Nobel ödülü kadınlara verildi mevcuthttps://www.nobelprize.org/prizes/lists/nobel-prize-awarded-women/ (En son 16 Temmuz 2023'te ziyaret edildi).

[19] Anuradha Acharya – Mapmygenome & Ocimum Bio Solutions'ın Kurucusu ve CEO'su mevcut https://sugermint.com/anuradha-acharya/ (En son 16 Temmuz 2023'te ziyaret edildi).

[20] BusinessLine, Hindu, Tina Edwin, Allan Lasrado, "Dönem öyküsü: Padman Muruganantham Arunachalam Hijyen Devrimi'nin Senaryosunu Nasıl Yazdı", 08 Mayıs 2023, şu adreste mevcut: https://www.thehindubusinessline.com/blchangemakers/period-story-how-padman-muruganantham-arunachalam-scripted-a-hygiene-revolution/article62222233.ece (En son 16 Temmuz 2023'te ziyaret edildi).

[21] Gautami Govindrajan ve Madhav Kapoor, 'Hindistan'da Coğrafi İşaretlerin Korunması Neden Yenilenmeye İhtiyaç Duyuyor?' (2019) 8(1) NLIU Hukuk İncelemesi 22, 24.

[22] Fikri Mülkiyet, Cinsiyet ve Çeşitlilik, mevcut https://www.wipo.int/women-and-ip/en/ (En son 16 Temmuz 2023'te ziyaret edildi).